17 września 1939 roku sowiecka Rosja napadła na Polskę. Rozpoczął się niezwykle okrutny czas dla naszego narodu, przynoszący ze sobą represje i masowe wywózki polskich obywateli na Syberię.
Co roku, 17 września, w rocznicę tejże napaści, obchodzony jest Dzień Sybiraka, który od 2013 roku ma status święta państwowego.
Tego dnia wspominane są losy zesłanych na Syberię, przypominana jest w różnych formach historia tułaczego losu, tragedia, która spotkała i odcisnęła niezwykłe piętno na całym życiu wszystkich zesłańców. Dla Sybiraków i Kresowian to szczególnie wymowny czas.
Jarosławianie po raz kolejny uczcili pamięć tych dramatycznych wydarzeń, uczestnicząc w obchodach Dnia Sybiraka. Rozpoczęły się one mszą św. w intencji zmarłych Sybiraków i pozostałych na Syberii oraz zmarłych w Ojczyźnie i żołnierzy, którzy swe życie oddali na wszystkich frontach świata. Druga część uroczystości skupiła się wokół pomnika Bohaterów II wojny światowej, gdzie przybyłe delegacje złożyły symboliczne wiązanki kwiatów biało-czerwonych. Wcześniej odśpiewany został hymn narodowy i wysłuchany hymn Sybiraków oraz wciągnięta na maszt flaga państwowa. Obchodom uroczystego charakteru nadał 14. dywizjon artylerii samobieznej im. gen. bryg. Wacława Wieczorkiewicza.
Burmistrza Waldemara Palucha reprezentował zastępca, Dariusz Tracz. Wśród zaproszonych gości znależli się dyrektor generalny Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego Marcin Zaborniak, prezes Związku Sybiraków, oddział Jarosław, Witold Garczyński wraz z Sybirakami, wicestarosta jarosławski Mariusz Trojak, radni Rady Miasta Jarosławia Wanda Czerwiec, Antoni Lotycz, Mariusz Walter, przedstawiciele biur parlamentarzystów, służb mundurowych, Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego "Solidarność" oraz delegacja Publicznego Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Jarosławiu z ks. dyrektorem Łukaszem Buczkiem na czele. Nie zabrakło również mieszkańców oraz pocztów sztandarowych.
W tym wyjątkowym dniu, słowa wieszcza narodowego Adama Mickiewicza „Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże na niebie, zapomnij o mnie”, nabierają szczególnego znaczenia. Wtedy najboleśniejsze wspomnienia, tragizm tamtych dni związany z wszechobecną śmiercią, głodem, płaczem i bezsilnością, niesamowita krzywda, która spotkała zesłańców, przybierają na sile i mocniej uświadamiają o piekle zesłań i utracie najbliższych na Syberii, ale jednocześnie skłaniają do głębokiej refleksji, zadumy i przemyśleń.
Niezwykle wymowny jest również hymn Sybiraków, który w dniu dzisiejszym wybrzmiał przy pomniku i w kazaniu ks. prałata Mariana Bocho, wzbudzając wiele emocji i wpływając na świadomość postrzegania tamtych wydarzeń:
„[…] A myśmy szli i szli – dziesiątkowani!
Przez tajgę, stepy – plątaniną dróg!
A myśmy szli i szli – niepokonani!
Aż „Cud nad Wisłą” darował nam Bóg!
Z miast kresowych, wschodnich osad i wsi,
Szkół, urzędów, kamienic i chat:
Myśmy znów do Niepodległej szli,
Jak z zaboru, sprzed dwudziestu lat.
Bo od września, od siedemnastego,
Dłuższą drogą znów szedł każdy z nas:
Przez lód spod bieguna północnego,
Przez Łubiankę, przez Katyński Las!
Na nieludzkiej ziemi znowu polski trakt
Wyznaczyły bezimienne krzyże…
Nie zatrzymał nas czerwony kat,
Bo przed nami Polska – coraz bliżej! […]”
Organizatorzy: Burmistrz Miasta Jarosławia, Zarząd Związku Sybiraków, Oddział w Jarosławiu, Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu.
