Miasto, które kocha ludzi

Jarosław to miasto z bogatą historią. Dosłownie bogatą! Największy rozkwit przeżywało w XVI i XVII wieku. Trzy razy w roku odbywały się tutaj wielkie jarmarki kupieckie, które potrafiły zgromadzić nawet kilkadziesiąt tysięcy osób. Ten największy odbywał się w święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, pozostałe w Popielec i na św. Andrzeja. Podczas jarmarków bogacili się jarosławscy piekarze, rzeźnicy, piwowarzy, krawcy, szewcy, kowale i przedstawiciele innych cechów.

Inną dziedziną, w której wyróżniał się Jarosław, była edukacja. To właśnie tutaj powstało pierwsze na ziemiach ruskich kolegium jezuickie, słynące z bardzo wysokiego poziomu nauczania. W rozwoju miasta pomagało dogodne położenie nad rzeką San oraz na szlaku handlowym ze Śląska na Ruś.

Jarosław z problemami

Dziś to piękne miasto boryka się z wieloma problemami, charakterystycznymi dla miast średniej wielkości w Polsce, które na skutek przemian ustrojowych utraciły swoje funkcje społeczno-gospodarcze. Problemy to m.in. zmniejszająca się liczba mieszkańców i starzenie się społeczeństwa. Jeszcze do przełomu lat 80. i 90. populacja miasta rosła, ale upadek zakładów przemysłowych na początku lat 90. odwrócił ten trend. Najwięcej ludzi mieszkało w mieście w 1991 r. - 42 352 osób -  czyli o 6308 więcej niż w 2020 r., kiedy było to już tylko 36 044 osób. Tak duży ubytek ludności to efekt utrzymującego się zarówno ujemnego salda migracji (więcej ludzi wyjeżdża niż przyjeżdża) oraz ujemnego przyrostu naturalnego.

Dużym wyzwaniem jest też słaba jakoś powietrza w mieście. Według danych WHO Jarosław znalazł się na niechlubnym 20 miejscu spośród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w całej Europie oraz jest najbardziej zanieczyszczonym na Podkarpaciu.

Człowiek jest najważniejszy

Władze miasta postanowiły działać i stworzyły kompleksowy projekt rozwoju miasta, na który pozyskały Fundusze Norweskie. Tytuł projektu to: „Jaroslove – z miłości do ludzi”, a jego motto: „Człowiek jest najważniejszy”.

Czym jest Jaroslove

Projekt Jaroslove to tak naprawdę zestaw różnych przedsięwzięć, które mają pomóc Jarosławowi rozwinąć się. Są wśród nich działania typowo inwestycyjne, jak i miękkie, ukierunkowane np. na rozwój relacji międzyludzkich czy kompetencji mieszkańców. Przykładowe działania w ramach projektu:        

• budowa centrum przesiadkowego z zieloną wiatą,
• stworzenie Jarosławskiej Karty Miejskiej (system z punktu widzenia mieszkańca ma być „miastem w pigułce”, które umożliwi załatwianie codziennych spraw w jednym miejscu, a zastosowane rozwiązanie ma w przyszłości integrować i skupiać coraz to nowe usługi),
• organizacja Jarmarku Jarosławskiego,
• budowa windy dla osób z niepełnosprawnościami w Szkole Podstawowej nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Mickiewicza,
• organizacja półkolonii dla dzieci,
• utworzenie Punktu Pozyskiwania i Obsługi Inwestora,
• utworzenie Informatycznego Centrum Zarządzania Miastem,
• zakup autobusu niskoemisyjnego.

• To oczywiście tylko wybrane inicjatywy. Jest ich dużo więcej. Zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej projektu oraz fanpage’a projektu na portalu Facebook. Tam znajdziecie informacje o najnowszych wydarzeniach.

Na projekt „Jaroslove – z miłości do ludzi” miasto pozyskało ponad 17,3 mln zł z Funduszy Norweskich w ramach programu Rozwój Lokalny. Partnerami projektu są: Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Jarosławiu, Fundacja Regionalny Klaster Ekonomii Społecznej i Innowacji „Centrum Rozwoju”, Stowarzyszenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Jarosław-Przeworsk, Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, Jarosławski Ośrodek Kultury i Sztuki, Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu.

Jarosław: A City with a Rich History

Jarosław is a city with a rich history. Literally rich! Its greatest prosperity was in the 16th and 17th centuries. Three times a year, large merchant fairs were held here, attracting tens of thousands of people. The largest took place on the Feast of the Assumption of the Blessed Virgin Mary, with others on Ash Wednesday and St. Andrew's Day. During these fairs, Jarosław's bakers, butchers, brewers, tailors, shoemakers, blacksmiths, and other craftsmen prospered.

Another field in which Jarosław excelled was education. The first Jesuit college in the Ruthenian lands, renowned for its high level of education, was established here. The city's development was aided by its favorable location on the San River and on the trade route from Silesia to Ruthenia.

Jarosław's Challenges

Today, this beautiful city faces many challenges, typical of medium-sized cities in Poland that lost their socio-economic functions due to systemic changes. These problems include a declining population and an aging society. Until the late 1980s and early 1990s, the city's population was growing, but the collapse of industrial plants in the early 1990s reversed this trend. The city's population peaked in 1991 at 42,352 people, but by 2020, it had dropped to 36,044, a decrease of 6,308. This significant population loss is due to both a negative migration balance (more people leaving than arriving) and a negative natural increase.

Another major challenge is poor air quality. According to WHO data, Jarosław ranks 20th among the 50 most polluted cities in Europe and is the most polluted in the Subcarpathian region.

People Are the Priority

The city authorities decided to act and created a comprehensive city development project, securing Norwegian Funds. The project's title is "Jaroslove – Out of Love for People," with the motto: "People are the most important."

What is Jaroslove?

The Jaroslove project is a set of various initiatives aimed at helping Jarosław develop. These include both typical investment activities and soft measures, such as fostering interpersonal relationships and developing residents' skills. Examples of project activities include:

• Construction of a transfer center with a green shelter,
• Creation of the Jarosław City Card (a system that from the resident's perspective is a "city in a nutshell," enabling daily matters to be handled in one place, with the solution integrating and encompassing more services in the future),
• Organization of the Jarosław Fair,
• Construction of an elevator for people with disabilities at Primary School No. 11 with Integration Departments named after Adam Mickiewicz,
• Organization of day camps for children,
• Establishment of an Investor Acquisition and Service Point,
• Creation of an IT City Management Center,
• Purchase of a low-emission bus.

These are just selected initiatives. There are many more. We encourage you to visit the project's website and Facebook fan page for information on the latest events.

The "Jaroslove – Out of Love for People" project has secured over PLN 17.3 million from Norwegian Funds under the Local Development program. Project partners include the State Higher School of Technical and Economic Sciences in Jarosław, the Polish Association for People with Intellectual Disabilities Jarosław Branch, the Regional Cluster of Social Economy and Innovation "Development Center" Foundation, the Association of the Jarosław-Przeworsk Functional Urban Area, the Jarosław Center for Culture and Promotion, the Jarosław Cultural and Artistic Center, and the District Labor Office in Jarosław.